Календарь событий

 
 

Филиал кафедры на базе ГУО «Средняя школа № 38 г. Витебска»

Заведующий филиалом: кандидат филологических наук, доцент, доцент кафедры белорусской и русской филологии Гладкова Анна Александровна.

Основная задача филиала: долгосрочное научно-исследовательское и учебно-методическое сотрудничество кафедры и ГУО «Средняя школа №38 г. Витебска», направленное на совершенствование качества практической подготовки специалистов, максимально адаптированных к практической профессиональной деятельности, развитие академических, социально-личностных и профессиональных компетенций студентов путем объединения сил профессорско-преподавательского состава кафедры и специалистов ГУО «Средняя школа №38 г. Витебска», на базе которой создан филиал.

Основные направления деятельности филиала: учебная, научно-инновационная, методическая и консультационная, организационная, воспитательная, профориентационная деятельность.

Реализация темы НИР кафедры литературы:

Аксиологический диапазон художественной литературы. В рамках университетской темы: «Язык и литература как главные духовные ценности: социокультурный, лингвокультурологический, когнитивный и образовательный аспекты» (приказ по университету от 21.02.2020 № 9-н)».

Перспективные направления деятельности филиала кафедры литературы:

  1. Практикоориентированная подготовка студентов ФГиЯК по дисциплинам литературоведческого цикла и методикам их преподавания.
  2. Организационно-методическая и научно-методическая помощь учителям и учащимся ГУО «Средняя школа №38 г. Витебска» в реализации научных и творческих проектов.
  3. Развитие научно-исследовательского и творческого потенциала учащихся и студентов.
  4. Проведение совместных мероприятий научного, методического и воспитательного характера.
  5. Внедрение в учебный процесс ГУО «Средняя школа №38 г. Витебска» результатов научно-исследовательской работы студентов в рамках дипломных и магистерских проектов, результатов научной деятельности сотрудников кафедры белорусской и русской филологии.
  6. Привлечение преподавательского состава и учащихся ГУО «Средняя школа №38 г. Витебска» к участию в литературно-образовательных проектах кафедры белорусской и русской филологии.
  7. Профориентационная работа на базе ГУО «Средняя школа №38 г. Витебска».

Мероприятия на базе филиала в 2022/2023 уч. году:

  1. Презентация французской поэзии в белорусских переводах «Рандеву с французской поэзией» (отв.: Новосельцева А.В., Гладкова А.А.);
  2. Консультирование учителей и учащихся по подготовке исследовательских работ (отв.: Гладкова А.А.);
  3. Профориентационная беседа с выпускными классами «Поступай в ВГУ на ФГиЯК»;
  4. Проведение анкетирования среди учителей-предметников по вопросам качества подготовки выпускников УВО – отв.: Оксенчук А.Е.
1 2

Філіял кафедры на базе ДУА “СШ № 4 г. Віцебска”

Філіял кафедры створаны на базе ДУА “СШ № 4 г. Віцебска” ў 2015 годзе. Загадчыкам філіяла кафедры з’яўляецца кандыдат філалагічных навук дацэнт А.С. Дзядова.

Кадравы склад кафедры, які забяспечвае арганізацыю дзейнасці філіяла кафедры: Дзядова А.С., дацэнт, загадчык філіяла кафедры; дацэнты Бабіч Ю.М., Зіманскі В.Э., Семянькова Г.К.,; ст. выкл. Зайцава К.А., Радзюль В.Ю.

Асноўнымі задачамі філіяла кафедры з’яўляюцца наступныя:

павышэнне прафесійнага ўзроўню выкладчыкаў кафедры і адаптацыя студэнтаў да ўмоў педагагічнай працы ў сучаснай сярэдняй агульнаадукацыйнай школе, укараненне інавацыйных тэхналогій у адукацыйны працэс універсітэта і ўстаноў адукацыі г. Віцебска і Віцебскай вобласці;

аказанне практычнай дапамогі настаўнікам у вучэбна-метадычнай і навукова-даследчай дзейнасці, правядзенне сумесных навуковых даследаванняў;

– узмацненне практычнай скіраванасці вучэбнага працэсу ва ўніверсітэце, падрыхтоўка канкурэнтаздольнага спецыяліста з вышэйшай гуманітарнай адукацыяй;

– пошук і падтрымка адораных і таленавітых вучняў праз аказанне ім адукацыйнай дапамогі і паслуг, развіццё і падтрымка творчых здольнасцей навучэнцаў.

Філіял кафедры спрыяе больш якаснаму фарміраванню акадэмічных кампетэнцый студэнтаў факультэта гуманітарыстыкі і моўных камунікацый, якія маюць магчымасць арганiзоўваць i весцi педагагiчную (вучэбную, метадычную, выхаваўчую) дзейнасць падчас вытворчых педагагічных практык; выкарыстоўваць базавыя навукова-тэарэтычныя веды для вырашэння тэарэтычных i практычных задач; засвойваць i ўкараняць у навучальны працэс iнавацыйныя адукацыйныя тэхналогii.

На базе філіяла кафедры праводзяцца практычныя заняткі па методыцы выкладання беларускай мовы і практыкуме па беларускай мове. Студэнты маюць магчымаць пазнаёміцца з перадавым вопытам настаўнікаў вышэйшай катэгорыі Данілавай Н.У., Зязюлькінай В.С., Шыбека Н.В., вучні якіх неаднаразова ўдзельнічалі ў абласных алімпіядах па беларускай мове і літаратуры, у конкурсах навукова-даследчых прац.

На базе філіяла арганізавана праца праектна-метадычнай лабараторыі “Сучасны ўрок беларускай мовы: традыцыйныя асновы і інавацыйны патэнцыял”, у межах якой з мэтай дыягностыкі ўзроўню практычных уменняў і навыкаў студэнтаў ажыццяўляецца падрыхтоўка і ўкараненне лінгваметадычных праектаў па дысцыпліне “Методыка выкладання беларускай мовы”.

На базе філіяла кафедры створаны раённы рэсурсны цэнтр па беларускай мове і літаратуры ўпраўлення адукацыі Кастрычніцкага раёна г. Віцебска, у якім дацэнт А.С. Дзядова падчас правядзення факультатыўных заняткаў працуе з адоранымі і таленавітымі вучнямі, ажыццяўляе іх падрыхтоўку да ўдзелу ў Рэспубліканскай алімпіядзе, а таксама да здачы цэнтралізаванага тэсціравання па беларускай мове.

У філіяле кафедры праводзяцца кансультацыі для настаўнікаў і вучняў па актуальных праблемах беларускай лінгвістыкі і пытаннях арганізацыі навукова-даследчай працы вучняў.

3

У працэсе рэалізацыі раённага адукацыйнага праекта “Аптымізацыя сістэмы навучання беларускай мове сродкамі ўзаемадзеяння “Школа – ВНУ” (для ўстаноў адукацыі Кастрычніцкага раёна г. Віцебска) філіял кафедры мовазнаўства праводзіць мэтанакіраваную працу па матывацыі і актывізацыі пазнавальнай актыўнасці і вучэбна-навуковай дзейнасці студэнтаў, іх прафесійнай падрыхтоўцы да працы ў сучасных агульнаадукацыйных установах. Студэнты, якія праходзяць педпрактыку на філіяле, маюць магчымасць наведаваць факультатыўныя заняткі з адоранымі і таленавітымі вучнямі, прымаць удзел у іх правядзенні ў раённым рэсурсным цэнтры па беларускай мове і літаратуры ўпраўлення адукацыі Кастрычніцкага раёна г. Віцебска (дац. А.С Дзядова, настаўнікі Зязюлькіна В.С., Белавусава Н.Т.).

4

У практыку школьнага выкладання беларускай мовы ўкараняюцца вынікі навуковых даследаванняў кафедры мовазнаўства – манаграфій, даведачных выданняў, падручнікаў і вучэбна-метадычных дапаможнікаў, а таксама лепшыя курсавыя, дыпломныя і магістарскія працы студэнтаў. Выкладчыкі кафедры ўдзельнічаюць у навучальных семінарах, пасяджэннях метадычнага аб’яднання настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры Кастрычніцкага раёна г. Віцебска, праводзяць майстар-класы па рашэнні складаных лінгвістычных задач, арганізуюць кансультацыі для настаўнікаў і вучняў па найбольш складаных пытаннях беларускага мовазнаўства.

На базе філіяла кафедры практыкуюцца сумесныя мерапрыемствы выкладчыкаў, студэнтаў і вучняў педагагічных класаў ДУА “СШ № 4 г. Віцебска”, выступленні студэнтаў з навуковымі паведамленнямі падчас правядзення факультатыўных заняткаў ў раённым рэсурсным цэнтры па беларускай мове і літаратуры.

5

Сярод найбольш важных і цікавых сумесных мерапрыемстваў выкладчыкаў кафедры, настаўнікаў школ, вучняў і студэнтаў варта адзначыць наступныя:

  • круглы стол “Першы крок у навуку: арганізацыя вучнёўскай і студэнцкай навукова-даследчай працы па беларускай мове і літаратуры” (2019 г.);
  • паэтычна-гульнявая пляцоўка “І мова наша – з-пад крыла душы” (2020 г.);
  • навучальны семінар “Кіраўніцтва праектнай і даследчай работай” (2020 г.);
  • круглы стол “Навучанне беларускай мове і літаратуры ў білінгвальнай камунікатыўнай прасторы” (2021 г.);
  • дыялогавая пляцоўка “Родная мова – тое, што нас яднае” (2022 г.);
  • кейс-гульня “Я ў педагагічнай прафесіі” (2023 г.) і інш.

6

Студэнты факультэта гуманітарыстыкі і моўных камунікацый і вучні ДУА “СШ № 4 г. Віцебска” ўдзельнічаюць у сумеснай арганізацыі і правядзенні культурна-масавых мерапрыемстваў – Фестывалі беларускага слова, Тыдні пазнання і творчасці, мерапрыемствах, прымеркаваных да Міжнароднага дня роднай мовы, конкурсах чытальнікаў, пасяджэннях студэнцкага навуковага гуртка “Мова ў кантэксце культуры”, алімпіядах. З мэтай фарміравання ў старшакласнікаў пазітыўных поглядаў на прафесію настаўніка-філолага выкладчыкі кафедры і студэнты актыўна праводзяць прафарыентацыйную працу з выпускнікамі профільных класаў педагагічнай скіраванасці.

7

Филиал кафедры на базе ГУО «Гимназия №2 г. Витебска»
(руководитель филиала – Генкин В.М.)

На базе филиала кафедры проводится целенаправленная работа по усилению практико-ориентированного обучения студентов, их профессиональной подготовки к работе в современных общеобразовательных учреждениях, а также профориентационная работа с гимназистами.

Основные мероприятия в 2022/2023 уч. году:

  1. Тематическая встреча студентов ФГиЯК с учителем-методистом Е.К. Моисеевой «Секреты педагогической мастерской». (13.02.2023);
  2. Круглый стол по проблемам лингвистики и методики преподавания русского языка (март 2023. В.М. Генкин, Т.П. Слесарева);
  3. Профориентационная встреча со старшеклассниками – учениками 10-11-х классов (февраль 2023 г.);
  4. Семинар для членов школьного научного общества (март 2023. Проф. Е.Ю. Муратова);
  5. Семинар завуча гимназии №2 Т.М. Бурдо на тему «Современная школьная документация и требования к ее оформлению» для студентов-практикантов (март 2023).

Кроме того, преподаватели кафедры оказывали научную, методическую и консультационную помощь учащимся гимназии и преподавателям по подготовке команды гимназии к XII Научно-практической конференции учащихся Витебской области «Эврика» (апрель 2023 г. В.М. Генкин, Т.П. Слесарева); проводили консультации для учителей русского языка по лингвистическим вопросам (В.М. Генкин), заседания интегрированного научного кружка учащихся гимназии и студентов ФГиЯК «Имена собственные во времени и пространстве» (В.М. Генкин); организовывали встречи студентов ФгиЯК с учителями-предметниками, посещение студентами уроков и внеклассных мероприятий по учебным предметам «Русский язык» и «Русская литература» во время прохождения производственной педагогической (3-й курс) и ознакомительно-адаптационной практик (2-й курс).

Основные направления исследований реализуются в ходе работы научного студенческо-ученического кружка «Имена собственные во времени и пространстве», научного студенческого кружка «Мова ў кантэксце культуры» и студенческой научно-исследовательской лаборатории «Теория и практика литературного творчества», в рамках которой проводит заседания Литературная гостиная.

Студенческая научно-исследовательская лаборатория
«Теория и практика литературного творчества»

Руководитель – Новосельцева А.В., кандидат филологических наук, доцент.

Студенты регулярно принимают участие в республиканских и международных научно-практических конференциях, участвуют в конкурсах студенческих научных работ:

  • XI Международная научно-практическая конференция «Молодость. Интеллект. Инициатива», ВГУ имени П.М. Машерова, Витебск, 21 апреля 2023 г. (11 докладов);
  • VII Международная научно-практическая конференция студентов и учащихся «Старт в науку», Оршанский колледж ВГУ имени П.М. Машерова, Витебск, 18 мая 2023 г. (1 доклад);
  • Международная студенческая научно-практическая конференция «Классика и современность в изящной словестности XIX–XXI столетий», Брест, 24 февраля 2023 г. (3 доклада).

Основные итоги работы литературной гостиной за 2022/2023 уч. год.

  • Было издано 2 номера студенческого литературного журнала «ЛІТАРАТУРНЫ AUTOGRAPHUM» за зимний, весенний кварталы 2023 года. Зимний номер 19 авторов, 32 материала. Весенний номер 11 авторов, 24 материала. Общий объём журнала 104 страницы. Размещён на сайте ВГУ имени П.М. Машерова.
  • Поэтический реквием «Колени преклоню я сегодня…» (23.03.2023 г.).
  • Мероприятие «Максим Горький: день писателя в библиотеке» в библиотеке имени Максима Горького (28.03.2023 г.). Экскурсия по библиотеке.
  • Участие в пресс-конференции в медиацентре Витебской области (29.03.2023 г.).
  • Участие в культурно-просветительской акции «Грани творчества 2022–2023» (10.05.2023 г.), художественно-графический факультет.

Апробация и внедрение.

Материалы молодежной научной конференции «Языковое, литературное и историческое наследие народов Республики Беларусь и Российской Федерации», Псков, 14–15 ноября 2022 г. (3 публикации).

The Youth of the 21st Century: Education, Science, Innovations : Proceedings of IX International Conference for Students, Postgraduates and Young Scientists, Vitebsk, December 9, 2022 / Vitebsk State University ; Editorial Board: E.Ya. Arshansky (Editor in Chief) [and others]. – Vitebsk : Vitebsk State University named after P.M. Masherov, 2022. (1 публикация).

Старт в науку: материалы VII Международной научно-практической конференции студентов и учащихся, Орша, 18 мая 2023 г. / Оршанский колледж ВГУ имени П.М. Машерова ; сост.: Е.А. Чикованова, Е.В. Дернова. – Витебск : ВГУ имени П. М. Машерова, 2022. (1 публикация).

Молодость. Интеллект. Инициатива : материалы XI Международной научно-практической конференции студентов и магистрантов, Витебск, 21 апреля 2023 г. / Витеб. гос. ун-т ; редкол.: Е.Я. Аршанский (гл. ред.) [и др.]. – Витебск : ВГУ имени П.М. Машерова, 2023. (11 публикаций).

Республиканский конкурс студенческих научных работ за 2022 г. (1 первая категория).

1

Студэнцкі навуковы гурток “Мова ў кантэксце культуры”

Пры кафедры функцыянуе студэнцкі навуковы гурток “Мова ў кантэксце культуры”. Удзельнікі гуртка выступаюць з навуковымі дакладамі і паведамленнямі на канферэнцыях, публікуюць навуковыя артыкулы, бяруць удзел у рэспубліканскім конкурсе студэнцкіх навуковых прац.

Студэнты, якія прымаюць актыўны ўдзел у навуковай працы, атрымліваюць заахвочванне са сродкаў спецыяльнага фонду Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь па сацыяльнай падтрымцы адораных навучэнцаў і студэнтаў.

Вынікі падрыхтаваных навуковых прац атрымалі ўкараненне ў вучэбным працэсе кафедры і сумежных кафедраў, у філіяле кафедры на базе СШ № 4 і раённым рэсурсным цэнтры па беларускай мове і літаратуры ўпраўлення адукацыі Кастрычніцкага раёна г. Віцебска, у Віцебскім абласным інстытуце развіцця адукацыі.

Дзейнасць студэнцкага навуковага гуртка ажыццяўляецца па наступных напрамках:

  • праца з высокаматываванамі студэнтамі;
  • заахвочванне студэнтаў да навуковай працы;
  • павышэнне моўнага і культурнага ўзроўня студэнтаў;
  • супрацоўніцтва з філіялам кафедры беларускага мовазнаўства;
  • правядзенне навуковага даследавання ў цеснай сувязі з грамадзянска-патрыятычным выхаваннем.

Асноўныя мерапрыемствы ў 2022/2023 вуч. г.:

  1. Прэзентацыя “Новыя метады лінгвістыкі, перспектыўныя напрамкі сучаснага мовазнаўства”, агляд кніжных навінак;
  2. Экскурсія па мясцінах Віцебска, звязаных сазнакамітымі філолагамі;
  3. Круглы стол “В. Гумбальт: 255 год з дня нараджэння”;
  4. Лінгвістычныя чытанні, прысвечаныя 140-годдзю з дня нараджэння Я. Коласа;
  5. Інфармацыйна-асветніцкае мерапрыемства “21 лютага – Міжнародны дзень роднай мовы”.

2

Студенческий научный кружок
«Имена собственные во времени и пространстве»

Руководитель – Генкин В.М., кандидат филологических наук, доцент.

Студенты регулярно принимают участие в республиканских и международных научно-практических конференциях, участвуют в конкурсах студенческих научных работ:

  • Международная научная конференция «Региональная ономастика: проблемы и перспективы исследования», 2022 г. (2 доклада);
  • Международная научная конференция «Языковое, литературное и историческое наследие народов Республики Беларусь и Российской Федерации». РФ, Псков, 14-15 ноября 2022. (2 доклада);
  • Международная научно-практическая конференция студентов, аспирантов и молодых ученых «XVI Машеровские чтения». Витебск, 21 октября 2022 г. (2 доклада);
  • Международная научная студенческая конференция «Слово в языке, речи, тексте». Брест, 20–21 мая 2022 г. (2 доклада);
  • «Эврика» научно-практическая конференция учащихся учреждений общего среднего образования Витебской области, Витебск, 12 ноября 2022 г. (1 доклад).

Кафедра поддерживает творческие связи с:

  • Институтом языкознания НАН РБ;
  • кафедрами лингвистических дисциплин Белорусского государственного университета, Белорусского государственного педагогического университета имени Максима Танка, Брестского государственного университета имени А.С.Пушкина, Гомельского государственного университета Ф. Скорины, Могилевского государственного университета имени А.А. Кулешова;
  • Новгородским государственным университетом имени Ярослава Мудрого (Россия);
  • Волгоградским государственным социально-педагогическим университетом;
  • Смоленским государственным университетом, в частности, кафедрой русского языка и методики его преподавания.

Члены кафедры приняли участие в работе Международного педагогического форума «Русский язык без границ: новые возможности развития диалога культур», проводимого 21-24 ноября 2022 года Национальным исследовательским Нижегородским государственным университетом имени Н.И. Лобачевского».

1 2

В юбилейном сборнике «Региональная ономастика: проблемы и перспективы исследования», приуроченном к юбилею доктора филологических
наук, профессора А.М. Мезенко, где рассматривается широкий спектр вопросов по проблемам региональной ономастики, опубликовали свои статьи 16 представителей российских вузов (Смоленск, Воронеж, Волгоград, Санкт-Петербург, Влвдимир, Арзамас).

Преподаватели кафедры приняли участие во II Международном научном семинаре (ННГУ, Арзамас, май 2023г.) «Русский язык и литература в славянском мире: от наследия св. равноапостольных Кирилла и Мефодия к современности», приуроченном к празднованию Дня славянской письменности и культуры (учстники: Россия, Республика Беларусь, Украина, Республика Сербия, Казахстан).

В качестве иностранного специалиста была привлечена для чтения лекций Темиргазина Зифа Какбаевна, доктор филологических наук, профессор кафедры русского языка и литературы Павлодарского государственного педагогического института в целях реализации в 2022 году пункта 39 «Привлечение ведущих иностранных специалистов для чтения лекций в УВО с учетом инновационных достижений в соответствующих областях знаний» Комплекса мероприятий подпрограммы 5 «Высшее образование» Государственной программы «Образование и молодежная политика» на 2021-2025 годы, утвержденной постановлением Совета Министров Республики Беларусь от 29 января 2021г. №57.

Стоит отметить сотрудничество преподавателей кафедры с рядом общеобразовательных учреждений г. Витебска, важнейшим результатом такого сотрудничества является создание филиалов кафедры на базе СШ № 4, СШ № 38 и гимназии № 2 г. Витебска.

Кафедра  поддерживает  партнёрские научные отношения с педагогическим колледжем г. Полоцка. В октябре 2022 года по инициативе кафедры на научной базе колледжа была проведена международная научная конференция «Подготовка кадров  гуманитарных специальностей в педагогических колледжах: наследие и современность», посвящённая 150-летию Полоцкого педагогического колледжа.   

Преподаватели кафедры постоянно читают лекции в Витебском областном институте развития образования, что позволяет более тесно взаимодействовать с педагогическими кадрами, обмениваться опытом работы.  

Цэнтр славянскіх моў і культур

На базе кафедры дзейнічае “Цэнтр славянскіх моў і культур”, дзе праводзяцца сустрэчы з замежнымі дзеячамі, пісьменнікамі, творчыя праекты-конкурсы, пазнавальныя імпрэзы. Цэнтрам выпускаецца альманах “Агмень”, які знаёміць з вядомымі беларусамі замежжа.

У 2022/ 2023 навучальным годзе Цэнтрам падтрымліваліся кантакты з Інстытутам неафілалогіі Зеленагурскага ўніверсітэта (Польшча), з Беларускім Інстытутам Навукі і Мастацтва ў Нью-Ёрку, з Цэнтрам беларускай культуры ў Даўгаўпілсе.

Цэнтрам аказвалася кансультацыйная падтрымка БІНіМ у Нью-Ёрку ў правядзенні штогадовай віктарыны на веданне беларускай мовы і літаратуры для беларусаў замежжа.

Цэнтрам праведзены шэраг важных мерапрыемстваў, накіраваных на азнаямленне студэнтаў з літаратурнымі навінкамі, памятнымі гістарычнымі датамі славянскіх дзяржаў, асаблівасцямі развіцця некаторых славянскіх моў. Сярод найбольш значных і важных праведзеных мерапрыемстваў вылучым наступныя:

  • - праца чытацкага клуба “У калейдаскопе славянскіх літаратур” (кіраўнік – Н. Касцюкевіч), у межах якога рэгулярна адбывалася абмеркаванне прачытаных твораў польскіх, чэшскіх, сербскіх аўтараў;
  • - праца клуба беларускамоўнай камунікацыі “Размаўляйка” (адказныя – І. Драба, Н. Касцюкевіч), у межах якога ўсе ахвотныя маглі ўдасканаліць свае навыкі ў беларускамоўнай камунікацыі;
  • - правядзенне на працягу навучальнага года адмысловых лінгвістычна-пазнавальных квестаў на тэмы:
  1. Як прывітацца на розных славянскіх мовах;
  2. Як развітацца на розных славянскіх мовах;
  3. Як падзякаваць на розных славянскіх мовах;
  4. Як папрасіць прабачэння на розных славянскіх мовах.

Актывісты Цэнтра прымалі ўдзел у традыцыйнай агульнагарадской дыктоўцы, прымеркаванай да Дня роднай мовы, а таксама ў правядзенні Агульнагарадской акцыі «Праз дыялог моў – да душы, да сэрца», прысвечанай Дню Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь.

На працягу навучальнага года працягвалася адукацыйна-асветніцкая праца з ўстановамі адукацыі Віцебска, у прыватнасці, з адукацыйным Цэнтрам “100 балаў плюс”, дзе кіраўніком Цэнтра праводзілася адпаведная прафарыентацыйная праца, а ў лютым 2023 года адбылася міні-прэзентацыя Цэнтра. У снежні 2023 года кіраўнік Цэнтра прымаў удзел у атэстацыі супрацоўнікаў Віцебскай мытні.

 

 

 

Асноўнай мэтай выхаваўчай і ідэалагічнай работы на кафедры з’яўляецца павышэнне якасці арганізацыі ідэалагічнай і выхаваўчай працы, выхаванне высокаадукаваных спецыялістаў, якія валодаюць актыўнай грамадзянскай пазіцыяй і высокай прававой культурай.

Работа кафедры накіравана на фарміраванне ў студэнтаў прававой, палітычнай культуры і актыўнай грамадзянскай пазіцыі; фарміраванне навуковых ведаў студэнтаў, развіццё творчага падыходу да прафесійнай дзейнасці, стварэнне ўмоў для рэалізацыі студэнцкіх ініцыятыў у навуцы; ўзбагачэнне духоўнага, інтэлектуальнага і творчага патэнцыялу студэнцкай моладзі, фарміраванне яе ўнутранай культуры, далучэнне да каштоўнасцей нацыянальнай і сусветнай культур, развіццё студэнцкіх ініцыятыў. Мерапрыемствы прадугледжваюць стварэнне і развіццё традыцый кафедры, факультэта і ўніверсітэта, фарміраванне карпаратыўнай культуры студэнтаў і выкладчыкаў кафедры.

Выхаваўчая і ідэалагічная работа вядзецца з улікам сучасных патрабаванняў і спецыфікі кафедры і ўключае ў сябе наступныя напрамкі: грамадзянска-патрыятычнае выхаванне; выхаванне інфармацыйнай культуры; духоўна-маральнае выхаванне; выхаванне культуры здаровага ладу жыцця, фізічнае выхаванне; прававое выхаванне, прафілактыка супрацьпраўных паводзін; гендэрнае і сямейнае выхаванне; выхаванне прафесійнай культуры асобы, працоўнае выхаванне; экалагічнае выхаванне, выхаванне культуры бяспечнай жыццядзейнасці; эстэтычнае выхаванне, выхаванне культуры побыту і вольнага часу, сацыяльна-педагагічнае суправаджэнне выхаваўчага працэсу; навукова-метадычнае і кадравае забеспячэнне ідэалагічнай і выхаваўчай працы.

Кафедра штогод праводзіць “Фестываль беларускага слова”, у межах якога праходзяць творчыя сустрэчы з вядомымі навукоўцамі, педагогамі, пісьменнікамі, акцёрамі, грамадскімі дзеячамі, праводзяцца канцэрты, ставяцца спектаклі, ладзяцца віктарыны.

1 2

Выкладчыкі кафедры прымаюць актыўны ўдзел у акцыі “Праз дыялог моў – да душы, да сэрца” да Дня Канстытуцыі, у факультэцкім Тыдні пазнання і творчасці з правядзеннем студэнцкай і школьнай алімпіяд па беларускай мове, а таксама ў святкаванні Міжнароднага дня роднай мовы.

3

Куратары кафедры рэгулярна праводзяць інфармацыйныя гадзіны, тэматычныя куратарскія гадзіны, тэматычныя экскурсіі, а таксама наведваюць са студэнтамі Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа, Віцебскую абласную бібліятэку, Віцебскую абласную філармонію і інш.

4

21 верасня 2022 года па ініцыятыве Міністэрства адукацыі кафедрай быў праведзены конкурс творчых пісьмовых работ “За што я люблю свой родны край”. У конкурсе прынялі ўдзел студэнты 1-2 курсаў. У сваіх творах яны выказвалі пяшчоту да Радзімы, любоў да сваёй зямлі.

5

Члены кафедры ежегодно принимают участие в республиканских и международных конференциях, готовят студенческие работы к конкурсу, реализуют различные научные проекты.

Научные исследования на кафедре ведутся по следующим темам:

  1. «Традиции и новации в развитии языка и культуры Белорусского Поозерья», которая выполняется в рамках Государственной программы фундаментальных исследований «Экономика и гуманитарное развитие белорусского общества» (подпрограмма «Белорусский язык и литература») по заданию 4.1.06 Министерства образования Республики Беларусь (руководитель – проф. Мезенко А.М., заместитель руководителя – Слесарева Т.П.). Исполнители: докт. пед. наук Николаенко С.В., докт. филол. наук Муратова Е.Ю., кандидаты филол. наук Вардомацкий Л.М., Генкин В.М., Горегляд Е.Н., Дорофеенко М.Л., Кунтыш М.Ф., Слесарева Т.П., ст. преп. Синкевич Т.И., ст. преп. Дулова Ю.В., магистранты факультета гуманитаристики и языковых коммуникаций Лазарев П.Д., Коврыга В.М., Близнюк Д.В., студенты факультета гуманитаристики и языковых коммуникаций Елисеенко Ю.В., Князев Д.А., Мухина Я.Д.

В 2022 г. научный коллектив кафедры работал над II этапом исследования «Языковые средства реализации прагматических категорий в разных типах дискурса в Белорусском Поозерье»: выявлены языковые средства реализации прагматических категорий в разных типах дискурса (установлен семантико-прагматический потенциал языковых единиц в масс-медийном дискурсе, определены прагматические особенности антропонимии и топонимии региона, выявлено стилистическое и лингво-прагматическое своеобразие языковых единиц в художественном и деловом дискурсах).

  1. «Функцыянаванне сучаснай беларускай мовы ў вуснай камунікацыі і пісьмовым тэксце: сацыяльна-дзяржаўны, нацыянальна-культурны і краязнаўча-рэгіянальны параметры», которая выполняется в рамках ДПНД «Грамадства і гуманітарная бяспека беларускай дзяржавы» (падпраграма «Беларуская мова і літаратура») (руководитель темы – кандидат филол. наук Дедова Е.С.). Исполнители: кандидаты филол. наук доценты Пивовар Е.С., Бабич Ю.М., Семенькова Г.К., Зиманский В.Э., старшие преподаватели Зайцева Е.А., Радюль О.Ю., специалист Гудкова Н.В.

В рамках данной темы были выявлены важнейшие особенности и параметры функционирования белорусского языка первой четверти ХХІ века в устной и письменной коммуникации.

  1. «Аксиосфера белорусской литературы ХІХ – начала ХХІ века: генезис, структура, эстетическая репрезентация» (2021–2025 гг, № 20210556). Основные научные результаты: исследована динамика этических аксиологических установок белорусских писателей; определены аксиологические параметры на каждом из этапов развития концептуальных установок писателей и нарративных стратегий их воплощения; выявлены особенности эстетического идеала и представлений о прекрасном в исторической ретроспективе, специфика эстетической идентификации с учетом пограничного положения Беларуси.

Кафедра организовывает и проводит республиканские и региональные научно-практические конференции: республиканская научно-практическая конференция “Беларуская мова і літаратура ў славянскім этнакультурным кантэксце” (2010, 2015, 2019), региональная (с международным участием) научно-практическая конференция “Навукова-метадычная думка на Беларусі”, посвященная 100-летию “Беларускай граматыкі для школ” Б. Тарашкевича (2018), Студзеньскія рэспубліканскія навуковыя чытанні “Жыццё, адданае слову” (памяці кандыдата філалагічных навук дацэнта Г.А. Арцямёнка) (2022) и др.

1 2

Периодически кафедра организовывает конференции по вопросам ономастики, участниками которой являются ученые из Беларуси, России, Украины, Литвы, Латвии, Канады, Польши, Словении, Франции. Приглашаются иностранные гости для чтения лекций по различным проблемам изучения имён. Так, 27–28 апреля 2022 г. на факультете гуманитаристики и языковых коммуникаций прошла III Международная научная конференция «Региональная ономастика: проблемы и перспективы исследования» под руководством Анны Михайловны Мезенко. Соорганизаторами конференции выступили Центр исследований белорусской культуры, языка и литературы НАН Беларуси, Волгоградский государственный социально-педагогический университет, Смоленский государственный университет, Белорусский республиканский фонд фундаментальных исследований, Ономастическая комиссия Международного комитета славистов. В работе конференции приняли участие 102 ученых из Беларуси, России, Польши, Украины и Китая. Из них 23 доктора филологических наук (почти каждый четвертый участник конференции – обладатель самой высокой научной степени), 48 кандидатов филологических наук, или 46 % от общего числа участников. Из всех участников – 37 зарубежных ученых. Участники отметили заметный вклад Витебской ономастической школы в развитие ономастики.  По отзывам участников, конференция содействовала установлению и развитию научных связей между различными ономастическими школами, дала возможность обсудить перспективные направления дальнейших научных разработок и проектов.

3 4

5Члены кафедры являются постоянными участниками Международных и Республиканских научных конференций, публикуют результаты своих научных изысканий в SCOPUS и в изданиях из перечня ВАК. За 2022/2023 уч. г. членами научного коллектива кафедры написан 1 учебник, 2 монографии (участие в коллективных монографиях), 1 сборник, 10 УМК, 9 ЭУМК, 8 методических рекомендаций, опубликовано 17 статей в журналах, рекомендованных ВАК, 28 статей в сборниках научных трудов, 25 тезисов и материалов научных конференций.

Кафедра фактически положила начало научным разысканиям наследия М.М. Бахтина, которое связано с его жизнью и работой в Витебском педагогическом институте в 1920-1924 гг. С сентября 1992 по 2000 год регулярно выходил международный журнал «Диалог. Карнавал. Хронотоп», главным инициатором и редактором которого был Н.А. Паньков. С целью формирования новых подходов к анализу текстов и развития методологической базы исследований кафедра возобновила работу по изучению наследия М.М. Бахтина, прерванную из-за отъезда Н.А. Панькова. Это направление исследований на кафедре развивает в своей научной работе В.Ф. Подставленко, который взял на себя труд по переводу на белорусский язык работ М.М. Бахтина, написанных в Витебске в 20-е годы.

Дисциплины, преподавание которых обеспечивает кафедра белорусской и русской филологии

  1. Актуальные проблемы языкознания
  2. Античная литература
  3. Введение в литературоведение
  4. Всемирная литература
  5. Грамматическая семантика
  6. Деловая коммуникация: лингвостилистический аспект
  7. Документоведение
  8. Инновационные технологии в языкознании и методике его преподавания
  9. Историческая грамматика русского языка
  10. История белорусской литературной критики
  11. История зарубежной литературы
  12. История лингвистических учений
  13. История лингвистической терминологии
  14. История литературы страны изучаемого языка
  15. История мирового литературоведения
  16. История русского литературного языка
  17. История русской литературы и литературной критики
  18. История русского языка
  19. Классические и современные концепции русистики
  20. Когнитивная лингвистика
  21. Когнитивная этнолингвистика
  22. Культура академической учёбы
  23. Культура речи
  24. Латинский язык
  25. Лингвистика текста
  26. Лингвистические основы делопроизводства
  27. Лингвокультурология
  28. Литература ближнего зарубежья
  29. Литературное редактирование
  30. Методика преподавания литературы
  31. Методика преподавания русского языка
  32. Методология лингвистических исследований
  33. Мифология
  34. Общее языкознание
  35. Основы литературно-художественной деятельности
  36. Основы редакционной деятельности в современных СМИ
  37. Основы сравнительно-типологического языкознания
  38. Прагматика и коммуникативная личность
  39. Практикум по орфографии и пунктуации
  40. Практикум по русскому языку
  41. Психология литературного творчества
  42. Риторика
  43. Риторика и теория аргументации
  44. Семантика русского языка
  45. Семиотика и философия языка
  46. Современный русский литературный язык
  47. Современный русский язык
  48. Стилистика и культура речи
  49. Тенденции и новации в современной лингвистике
  50. Теория и практика коммуникации
  51. Теория и практика межкультурной коммуникации
  52. Теория и практика перевода
  53. Теория имени собственного
  54. Теория литературы
  55. Текстология
  56. Устное народное творчество
  57. Филологический анализ художественного текста
  58. Философия языка
  59. Функционально-коммуникативная грамматика в аспекте русского языка как иностранного
  60. Юрислингвистика
  61. Язык СМИ
  62. Сучасная беларуская мова
  63. Гістарычная граматыка беларускай мовы
  64. Гісторыя беларускай літаратурнай мовы
  65. Уводзіны ў мовазнаўства
  66. Агульнае мовазнаўства
  67. Гісторыя сусветнага мовазнаўства
  68. Стараславянская мова
  69. Беларуская дыялекталогія
  70. Методыка выкладання беларускай мовы
  71. Стылістыка і культура беларускага маўлення
  72. Стылістычнае рэдагаванне і карэктура
  73. Тэорыя маўленчай камунікацыі
  74. Інавацыйныя тэхналогіі ў мовазнаўстве і методыцы яго выкладання
  75. Гісторыя беларускага мовазнаўства
  76. Уводзіны ў славянскую філалогію
  77. Беларуская палеаграфія
  78. Этналінгвістыка
  79. Беларуская мова (прафесійная лексіка)
  80. Філалагічны аналіз тэксту
  81. Параўнальная граматыка ўсходнеславянскіх моў
  82. Беларуская анамастыка, тэорыя і практыка перакладу
  83. Кагнітыўная лінгвістыка
  84. Сучасныя напрамкі ў лінгвістыцы
  85. Афарыстычнасць мастацкага тэксту
  86. Беларуская этналінгвістыка
  87. Граматыка тэксту
  88. Інфармацыйная лінгвістыка
  89. Лінгвістычнае крыніцазнаўства
  90. Асновы жанразнаўства
  91. Асновы сацыялінгвістыкі
  92. Стылістыка мастацкага тэксту
  93. Трэцяя замежная мова (польская) і інш.

Московский проспект, д.33, к. 608.
210038   Витебск Республика Беларусь.
Электронный адрес: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.

История кафедры

Кафедра белорусской и русской филологии была создана в 2023 г. в результате объединения кафедры общего и русского языкознания, кафедры белорусского языкознания и кафедры литературы.

История кафедры общего и русского языкознания. В 1974 г. основана как кафедра языка и литературы; с 1982 г. – кафедра русского и белорусского языков; с 1988 г. – кафедра русского языка и литературы; с 1991 – кафедра русского языка; с 1997 г. – кафедра общего и русского языкознания. Первый коллектив кафедры: З.А. Андрианова (выпускница МОПИ), Л.М. Вардомацкий (выпускник МГПИ им. А.М. Горького), А.С. Емельянов (выпускник Могилевского государственного педагогического института), А.Н. Конопелько (выпускник Могилевского государственного педагогического института), А.М. Мезенко (выпускница МГПИ им. А.М. Горького).

История кафедры белорусского языкознания. История кафедры берет начало с 1981 года, когда на филологическом факультете была образована кафедра белорусского языка и литературы. В 1992 году в качестве самостоятельного подразделения выделена кафедра белорусского языка. С сентября 2002 года – кафедра белорусского языкознания. По итогам работы в 2018 году кафедра была признана лучшей гуманитарной кафедрой ВГУ имени П.М. Машерова.

История кафедры литературы. Кафедра литературы начала работать с 1 сентября 1974 года при факультете начальных классов в составе кафедра языка и литературы. Как самостоятельное подразделение функционировала на филологическом факультете с 1988 года. На различных этапах кафедрой руководили: Андрианова З.А. (1974 – 1986 гг.), Лапин И.Л. (1986 – 1996), Поклонская В.Н. (с 1996 – 2010), Лапатинская О.В. (с 2011 – 2019), Крикливец Е.В. (2019 – 2021). В 2013 году кафедра литературы была признана лучшей гуманитарной кафедрой университета.

Кафедра сегодня

Профессорско-преподавательский состав кафедры включает 17 человек: Слесарева Татьяна Петровна – кандидат филологических наук, доцент, заведующий кафедрой; Бабич Юрий Михайлович – кандидат филологических наук, доцент; Генкин Владимир Максимович – кандидат филологических наук, доцент; Гладкова Анна Александровна – кандидат филологических наук, доцент; Горегляд Елена Николаевна – кандидат филологических наук, доцент; Дедова Елена Сергеевна – кандидат филологических наук, доцент; Зиманский Вадим Эльдарович – кандидат филологических наук, доцент; Крикливец Елена Владимировна – доктор филологических наук, профессор; Кунтыш Марина Федоровна – кандидат филологических наук, доцент; Муратова Елена Юрьевна – доктор филологических наук, профессор; Новосельцева Анна Викторовна – кандидат филологических наук, доцент; Подставленко Виталий Феликсович – кандидат филологических наук, доцент; Семенькова Галина Константиновна – кандидат филологических наук, доцент; Зайцева Екатерина Александровна – старший преподаватель; Радюль Ольга Юрьевна – старший преподаватель; Синкевич Татьяна Ивановна – старший преподаватель; Гудкова Надежда Васильевна – специалист по сопровождению учебного процесса.

Кафедра белорусской и русской филологии является выпускающей по специальностям «Белорусская филология», «Русская филология», «Филологическое образование (Русский язык и литература. Иностранный язык (английский / китайский)». Кроме того, при кафедре действует магистратура по следующим специальностям: 7-06-0232-01 «Языкознание», 7-06-0232-02 «Литературоведение».

Кафедра осуществляет чтение учебных курсов на всех факультетах университета, проводит занятия на факультете довузовской подготовки, проводит языковые стажировки для иностранных студентов и преподавателей.

Преподаватели кафедры активно сотрудничают с рядом общеобразовательных учреждений г. Витебска, важнейшим результатом такого сотрудничества является создание филиалов кафедры на базе ГУО г. Витебска «СШ № 4», «СШ № 38» и «Гимназия № 2».

Члены кафедры ежегодно принимают участие в республиканских и международных конференциях, готовят студенческие работы к конкурсу, реализуют различные научные проекты.

Преподаватели кафедры готовят участников школьной, областной и республиканской олимпиад по русскому и белорусскому языкам, работают в жюри данных олимпиад.

В Дни открытых дверей в университете и на факультете преподаватели проводят консультации, встречи, практические занятия с потенциальными абитуриентами, дают советы и делятся знаниями.

На кафедре функционируют следующие студенческие научно-исследовательские кружки: «Мова ў кантэксце культуры», «Имена собственные во времени и пространстве», «Теория и практика литературного творчества».

ГодКачества ОрганамТорговли100ЛетВ2 Юбилей105Лет МолодежьПротивНаркотиков ПравовойФорум МолодежьБеларуси
ПатриотБу АбитуриентБу ВитебскиеВести РейтенговаяОценка qr code 3 ПравоБу СтадиИнБу
Трудоустройство ЭкспортБу Витьбичи

Витебский государственный университет имени П.М. Машерова

home Адрес: 210038, г. Витебск, пр-т Московский, 33.

phone Телефон: (+375 212) 37-49-59 (приемная ректора)

printer Факс: (+375 212) 37-49-59

comment E-mail: info@mail-vsu.by

Социальные сети:

© Учреждение образования "Витебский государственный университет имени П.М. Машерова"